24 tuổi

 

Cách đây đúng 06 năm, là mình vừa tròn mười -tám. Được đi xa nhà vào năm mười-tám là một trong những điều may mắn ở hành trình tuyệt vời mà mình đang mang. Mình không hối hận điều gì trong những tháng ngày tuổi trẻ vừa qua: đã quan sát, lắng nghe, học hỏi, tìm tòi và trải nghiệm mọi thứ xa nhất mà mình có thể vươn tới. Bây giờ Hà đã là hai-mươi-tư, thời gian nhanh ngỡ như một cái chớp mắt. Như ngọn sóng ở xa lăn tăn vào bờ xoá đi vết chân trên nền cát, Hà năm mười-tám giờ chỉ là một hình ảnh trong ký ức xưa không còn rõ nét đậm chữ.

Hai-mươi-tư tuổi của Hà, mong viết được một bài thật sâu để hiểu mình hơn, để mang cho người, để tiếp tục trải nghiệm và học hỏi nhiều điều hay.

01. Self-awareness: Hiểu được về sự tự nhận thức.

Ở trường tiểu học có một vài nhóm bạn, những nhóm đó sẽ có người đứng đầu mà mọi ý kiến hay quan điểm đều được dõi theo. Tụi trẻ chúng mình chỉ biết lắng nghe, nếu mình không được tham gia trò chơi tập thể và bị bỏ lại lớp, có lẽ là lỗi của mình. Nếu ai đó dựng chuyện, như việc mẹ buộc mình vào thân cây rồi lột đồ và đánh, thì mình cũng sẽ băn khoăn hay là mẹ có đánh mình thật. Ngay cả việc nếu như mình làm bài mà không chia sẻ kết quả cho các bạn thì là do mình quá ích kỷ. Sự tự nhận thức về chính mình về những quan điểm yêu, ghét, đúng, sai rất mơ hồ và mong manh ở thời điểm đó. Vì những bất công mà mình quyết tâm học thật giỏi (điều mà sau này không còn quan trọng nữa). Tuy nhiên nó lại cho phép mình trở thành người đứng đầu trong một khía cạnh nhất định, từ đó dần hình thành được tư duy độc lập, hiểu hơn về giá trị của chính mình.

Ở thời điểm hiện tại, mình hài lòng với những giá trị mà bản thân đang mang, biết mình muốn gì, không yêu điều gì. Mình chọn lọc những mối quan hệ gần gũi xung quanh, biết cách duy trì và tìm kiếm những mối quan hệ cần thiết cho cuộc sống hay công việc. Mình thu nạp thông tin một cách chủ động ngay cả khi mạng xã hội và tin tức ngập tràn xung quanh. Mình vẫn chọn được cho bản thân một lối sống riêng biệt, lối sống mà mình yêu, đôi khi vô tình giống ai đó, hoặc đôi khi chả giống ai. Trong quá trình học hỏi, mình biết bản thân tốt ở điểm nào, chưa tốt ở điểm nào và chọn cho mình những cơ hội phù hợp trong học tập và công việc. Điều này cũng mang ý nghĩa giúp mình trở thành một phần tốt đẹp của xã hội vô cùng phức tạp này, mình biết những lợi thế của bản thân và hoà quyện cùng những lợi thế của mọi người xung quanh để tạo ra được những giá trị bền vững và lâu dài.

02. Being afraid, but do things anyway: dũng cảm để trải nghiệm những thứ khó.

Hồi bé mình hay trốn mẹ buổi trưa không ngủ để được đi chơi, lớn lên một tí lại giấu mẹ trốn học đi chơi xa với bạn, chơi được rồi thì lại giấu mẹ yêu đương nhăng nhít. Dẫu đều làm mọi thứ một cách lén lút và mẹ đều biết hết, nhưng lịch sử ghi nhận Hà từ bé vốn dĩ đã rất máu lửa và không sợ điều gì. Khi lớn lên, mình nhận ra rằng nỗi sợ trưởng thành là sợ với chính mình chứ không còn ai đáng sợ như mẹ khổng lồ hồi mình bé tí hết cả.

Mình sợ, nhưng phải quyết tâm để leo lên trên đỉnh núi cao khi đôi chân đã đau đớn và run rẫy. Mình sợ, nhưng phải đủ tự tin khi đứng lên nói rõ quan điểm của mình về công việc trong lần đầu đối diện với sếp. Mình sợ, nhưng phải bình tĩnh khi xử lý một cuộc hội thoại khó khăn như là đề nghị ai đó nghỉ công việc mà họ yêu. Mình sợ, nhưng dũng cảm để đón nhận công việc mới dù biết rằng có thể mình sẽ chạy vào nhà vệ sinh khóc vô số ngày. Mình sợ, nhưng phải dành lấy quyền lợi của mình dẫu biết rằng một vài người sẽ không hài lòng. Mình sợ, nhưng chọn bước vào một mối quan hệ mới dù biết rằng mình có thể sẽ bị tổn thương. Mình sợ, nhưng mình phải học cách trở thành một chiến binh với trái tim ấm nóng... và vô số điều làm mình sợ khác, nhưng mình vẫn chọn làm vì đó là cách duy nhất để mình lớn lên.

03. Being Calm: Giữ cho mình được bình tĩnh.

Thế giới của bạn như thế nào? Thế giới của mình từng rất đông đúc và ồn ào, mọi âm thanh đối với mình như một đống hỗn tạp không đầu không cuối, những bản nhạc được chèn lên nhằm xoa dịu đi sự ồn ào của xung quanh. Tuy nhiên nó lại không làm mình cảm thấy yên tĩnh hơn mà chỉ là một chút xao nhãng khỏi đống hỗn tạp mà sau đó khi thoát ra, bản thân mình như bị nhấm chìm xuống dưới. Mình không quen với la hét hay tranh luận to tiếng, mình cũng né tránh những cuộc cãi vã xung đột. Điều đó không có nghĩa là mình không biết giận giữ, cơn giận diễn ra trong đầu mình, những câu chữ chồng chéo nhau, từ ngữ hỗn tạp, chằng chít và không có lối thoát. Sự tức giận đôi khi làm mình bỏ quên đi phần người ở trong tâm trí, mình chỉ muốn chạy đến đấm ai đó thật nhiều, ném tung đồ đạc và la hét như một con thú hoang bị bỏ đói. Đôi khi mình sợ hãi vì cơn giận dữ quá lớn khiến mình có thể làm những hành vi gây hại có tính chất hình sự.

"Hai-mươi-tư" mình như một mặt hồ phẳng lặng, rất ít chuyện có thể khiến mình mất bình tĩnh và lay động, mọi thứ cứ trôi như một bản nhẹ nhè, đôi lúc trầm và đôi lúc lên cao du dương nhưng không để lại cảm giác chói tai sau cùng. Mình nhận ra rằng việc giữ cho bản thân được bình tĩnh cũng là một loại tài năng. Giữ cho giọng nói trầm ổn với tốc độ vừa phải, duy trì được không khí của một buổi nói chuyện, cân bằng ai đó trong lúc họ đang nóng giận và quan trọng nhất là giữ cho tâm mình vững nếu có bão tố vây quanh.

04. Being very good at things: Biết rộng nhưng phải hiểu sâu.

Mình thường được mọi người nhận xét là well-rounded, tức là cái gì cũng biết một chút, game nào cũng chơi, đề tài nào cũng trao đổi. Tuy nhiên ai hỏi mình giỏi gì nhất thì mình lại chịu. Ở công ty sếp đặt cho mình biệt danh là Hà "sờ pót" dịch ra là Hà thể thao vì mình có thể chơi kha khá môn thể thao. Nhưng nếu đem tất cả mọi người trong văn phòng ra chạy bộ, mình không nằm trong top 10 người chạy lâu nhất; nếu lôi mình đi đánh giải cầu lông, chắc chắn không thắng được đội đối diện; nếu ai rủ mình chơi bóng bàn, thì chỉ tham gia cho vui chứ không đua đấu nổi ai. Môn mình tự tin nhất là rock-climbing, nhưng nó cũng ở dạng trung bình đối với những người có chơi chứ không phải xuất sắc. Ừ, cuộc đời mình thế đấy.

Mình dần cảm thấy bất lực với đống kiến thức biết một ít nhưng chưa đủ sâu để ít nhất là viết về nó. Thế nên mình tập trung vào cốt lõi vấn đề, tìm hiểu sâu vào một câu chuyện mà mình đang quan tâm. Mình luôn đặt câu hỏi tại sao, là như thế nào, có lợi ra sao, dẫn đến hệ luỵ thế nào, v.v cho một vấn đề. Có càng nhiều câu hỏi, mình càng nhiều dữ liệu để đi tìm, để đào sâu một vấn đề và có thể kết nối các dấu chấm lửng dường như chẳng liên quan lại với nhau. Thế giới bây giờ phẳng đến mức chỉ cần bạn gõ một vài từ khoá trên thanh tìm kiếm của một mạng xã hội nào đó, bạn ngay lập được "tắm" bởi vô vàn chủ đề xoay quanh. Đồng nghĩa với việc bạn có thể tiếp cận được một ngàn chủ đề và trở thành một người well-rounded nhưng ở mức cơ bản. Well-rounded không hề xấu, tuy nhiên nếu bạn chỉ dừng lại ở việc tiếp nhận những kiến thức bề mặt mà không đi sâu vào cốt lõi, bạn sẽ không thể trở nên ưu tú trong bất kỳ lĩnh vực nào và dần bị hoà tan trong thế giới toàn những bộ óc tò mò thích thú học hỏi.

05. Investing in personal growth: không bao giờ hối hận khi đầu tư vào sự phát triển của bản thân

Có một quãng thời gian mình "peer pressure" rất nặng, mình nhìn mọi người xung quanh ai cũng tài và giỏi, tài trong kiếm tiền và giỏi trong cuộc sống. Mình học cấp 3 ở một trong những trường top cả nước, việc giỏi 2 ngoại ngữ là chuyện bình thường, có bạn còn thành thạo cả tiếng Pháp, tiếng Nhật. Sau này đi làm, gặp nhiều người lớn tuổi hơn, bằng tuổi hoặc thậm chí là nhỏ tuổi hơn đều có business của riêng mình, mình bắt đầu so sánh bản thân. Mình luẩn quẩn trong vòng tròn bế tắc và đặt câu hỏi làm sao để được như những người tài giỏi đó. Rồi khi thời gian quan sát được dài ra, bức tranh nhìn đủ rộng, mình nhận ra rằng tất cả đều là những sự cố gắng, đầu tư một cách bền bỉ và lâu dài. Mình bị một vài tảng đó to che lấp đi vô vàn viên đá nhỏ, cây cối, đất đai,... và nghĩ rằng những tảng đó to đại diện cho cả một ngọn núi.

Mình nhận ra rằng những năm tuổi trẻ 20, rất khó để mình có thể thành công trong một lĩnh vực nào đó, rất mất cân bằng nếu mình đem so sánh với nhà cửa, xe cộ, tiền bạc. Mình tập trung vào việc phát triển những kỹ năng nhỏ của bản thân. Dành ý chí để rèn luyện sức khoẻ bền bỉ; dùng thời gian để tham gia những lớp học, những buổi gặp gỡ có ý nghĩa; dùng tiền bạc để đi đến những vùng đất chưa bao giờ đặt chân tới, học điều này điều kia. Việc phát triển bản thân không chỉ nằm ở thăng tiến trong sự nghiệp, nó còn là việc uyển chuyển trong các giao tiếp thường ngày với mọi người xung quanh, nó còn là việc xử lý tốt những vấn đề tâm lý của bản thân, nó còn là việc mình sinh tồn như thế nào trong xã hội phức tạp đang diễn ra.

06. Traveling

Đi đến một vùng đất lạ, hiểu hơn về con người, đất đai, khí hậu, ẩm thực có lẽ là một trong những cách nhanh nhất để mình hiểu hơn về thế giới. Nếu phải lựa chọn giữa du lịch "nghỉ dưỡng" và du lịch "hành xác", một cách nói đùa của tụi bạn mình mỗi lần mình xách ba lô đi trekking thì có lẽ mình sẽ luôn gật đầu với cái kiểu "hành xác". Mình sẽ muốn đi đến nơi ít người đến, ít sự ảnh hưởng của du lịch, tìm tòi những thứ sơ nguyên mộc mạc. Những cuộc trò chuyện mình có được với người lạ ở những chuyến đi như thế cũng dài hơn, sâu hơn và mang cho mình nhiều điều học hơn.

Nếu chỉ có một cuộc đời với 60 năm để sống, mình mong là bản thân không phải sống lặp đi lặp lại một câu chuyện mỗi ngày. Mình sống để được tận hưởng cảm giác đứng từ xa ngắm nhìn ngọn núi lửa đang phun trào. Mình sống để có thể thấy bản thân đứng trên đỉnh núi Kilimanjaro vĩ đại ở Châu Phi. Mình sống để cùng những người dân du mục đi qua vùng thảo nguyên đầy băng lạnh giá ở Kyrgyzstan, và vô số khoảnh khắc hạnh phúc mà mình mong bản thân sẽ tìm thấy đâu đó trong 36 năm còn lại của cuộc đời.

06. Planning personal financial: quản lý chi tiêu và lên kế hoạch tài chính cá nhân

Một trong những khủng khoảng tuổi Hai-mươi-tư là nhận ra mình không còn trẻ nữa và khủng hoảng hơn khi biết mình cũng không giàu hay ít nhất là có tài sản như bao người lớn khác. Hai-mươi-tư tuổi ở lưng lửng cái giai đoạn người lớn chẳng ra người lớn mà trẻ nhỏ chẳng ra trẻ nhỏ. Hai-mươi-tư tuổi ở lưng lửng cái giai đoạn họ hàng xung quanh sẽ hỏi công việc lương bao nhiêu, dự định khi nào lấy chồng, năm sau đẻ được rồi nhỉ. Tất nhiên là mình chẳng thể trả lời câu hỏi nào hết mà chỉ biết đánh trống lãng rồi phủi phui bằng một câu chuyện trên trời dưới đất khác. Nhưng chạy trời không khỏi nắng, chuyện gì đến cũng phải đến, mình phải tham gia vào những câu chuyện lớn lao liên quan đến tiền bạc trong gia đình, và thậm chí là bắt tay vào gây dựng gia đình nhỏ của mình. Những quyết định liên quan đến tiền bạc không chỉ là tháng này qua tháng nọ, mà là chuyện của 5 năm, 10 năm hoặc thập chí đến cả lúc mình về già. Việc dự tính, lên kế hoạch và tiết kiệm cho tương lai cũng khó khăn, không phải cứ nói bắt tay là vào làm được, phải mất 1 đến 2 năm hoặc nhiều hơn để trở nên thành thục. Hai-mươi-tư mình tự cho là có thể chấp nhận được nếu chuyện tiền bạc chưa được chủ động, nhưng đến năm ba-mươi-tuổi vẫn còn khốn đốn chuyện thì có lẽ do mình.

Mình viết dài quá hihi, nhưng suy nghĩ không mang ra thì khó tỏ và phát triển. Hà hai-mươi-tư vẫn là một em bé, nhưng em bé này đã bắt đầu có những quyết định quan trọng. Mong Hà đủ vững, đủ bao dung, đủ hiểu để đón nhận mọi thứ và làm được những điều Hà muốn.

Chúc mừng sinh nhật Hà!